دفتر ریاستجمهوری اسرائیل به حکومت پادشاهی مدرن انگلستان شباهت دارد. مقام ریاستجمهوری رژیم صهیونیستی همانند خانواده سلطنتی بسیار تشریفاتی است و قدرت اصلی در دست نخستوزیر و پارلمان قرار دارد. رئیس رژیم صهیونیستی به کشورهای جهان سفر میکند، با مقامات عالیرتبه خوشامدگویی میکند و تاحدودی هم نقش یک بازیگر ملی را ایفا میکند. هنگامی که اوضاع خراب میشود، رئیس این رژیم هم مانند حاکمان بریتانیا سپر بلا میشود و صهیونیستها هم ناامیدی خود را سر او خالی میکنند.
در سالهای اخیر رؤسایی نیز به سوء رفتار متهم شدند، همانند موشه کاتساو که احتمالا امسال به خاطر اتهامات تجاوز جنسی محاکمه میشود. وی همانند همتایان سلطنتی شیطان صفت خود از سوی صهیونیستها مورد انتقاد قرارگرفت. در میانه این ماجرا، زمزمههایی شنیده میشود مبنی بر آنکه ریاستجمهوری اسرائیل منسوخ و مشکل آفرین است و باید برچیده شود.
تمام این عوامل اخیرا تغییر کردند. رئیس کنونی اسرائیل شیمون پرز 86 ساله است که آخرین پدر بنیانگذار و باقیمانده رژیم صهیونیستی به شمار میرود.
شیمون پرز نهتنها مقام سلطنتی خود را ترک نکرد بلکه این رئیس چپگرای اسرائیل، تابستان امسال به کانون توجه تبدیل شده است. با توجه به اینکه آویگدور لیبرمن وزیر امور خارجه جنگطلب رژیم صهیونیستی به حاشیه رانده شد، پرز قرار است این خلأ را پر کند و مانند یک وزیر خارجه به رایزنیهای دیپلماتیک برای رژیم صهیونیستی بپردازد. پرز که 2سال پیش به این مقام انتخاب شد، بهار سالجاری حتی قبل از بنیامین نتانیاهو نخستوزیر با باراک اوباما رئیسجمهوری آمریکا در کاخ سفید دیدار کرد.
این پرز بود که اوایل سال 2009 میلادی در داووس با رجب طیباردوغان نخستوزیر ترکیه مذاکره پر تنشی داشت و از تشکیل کشور مستقل یهود دفاعکرد. هفته گذشته پرز باردیگر پس از دیدار با دیمیتری مدودف رئیسجمهوری روسیه اعلام کرد، دو طرف در مورد احتمال اینکه مسکو قرارداد فروش موشکهای پیشرفته اس-300 به ایران را باطل کند، بحث و گفتوگو کردند. در حالی که نخستوزیر یا وزیر امور خارجه رژیم صهیونیستی باید کنترل امور را در دست بگیرند اما بهنظر میرسد پرز این کار را انجام داده است.
پرز هیچگاه از صندوقهای رای شانس نیاورد. لطیفهای در اسرائیل با این مضمون وجود دارد که او رای هیأت همراهش را هم ندارد اما رئیس رژیم صهیونیستی در کشورهای غربی از محبوبیت برخوردار است و اظهاراتش در زمینه همزیستی مردم اسرائیل و فلسطینیان در کشورهای اروپایی و ایالات متحده طرفدار دارد. با گذشت سن و سال، پرز نه تنها به چهرهای غیرتهدیدآمیز برای رقبای احتمالی خود مبدل شد، بلکه شهرت و اعتبار وی نیز افزایش یافت. او اخیرا در مصاحبه با نیویورک تایمز گفت: محبوبیت بیسابقه مقام ریاستجمهوری، تقریبا برای من گیجکننده است.
هماکنون این مقدمات برای تمامی احزاب رژیم صهیونیستی حتی نتانیاهو هم مفید و سودمند است. پرز از جناح کبوترها یعنی میانهروهای اسرائیل است که با حیله گری برای کمک به امضای توافقنامههای اسلو در سال1993 میلادی برندهجایزه نوبل شد. او قدرتش نسبت به تصویر جنگ طلب نتانیاهو افزایش یافته است و دیپلماتهای خارجی اغلب ترجیح میدهند به جای سروکلهزدن با لیبرمن با پرز مذاکره کنند. سخنان لیبرمن وزیر امورخارجه رژیم صهیونیستی که زمانی گفته بود، حسنی مبارک رئیسجمهوری مصر میتواند به جهنم برود در بسیاری از پایتختهای جهان با عدماستقبال روبهرو شد.
نقش ریاست کاملا برای پرز مناسب است به خاطر اینکه سیاستمداری پر انرژی و غیرمسئول به شمار میرود و به دهه 90 عمرش نزدیک شده است. یکی از متحدان پرز که به خاطر ترس از قطع روابطش با این رئیس بسیار قدرتمند نخواست نامش فاش شود، در این باره گفت: هر وقت نتانیاهو بخواهد، تعریفها و توصیفها از مقام ریاست اسرائیل هم متوقف خواهد شد. این به آن معنی است که این تعریفهایی که رسانههای اسرائیل از پرز میکنند خوشایند نتانیاهو هم هست. ایفای نقش پرز در مقام رئیسجمهوری میتواند در آینده این منصب در رژیم صهیونیستی هم تاثیر بگذارد.
رئیسجمهوری در اسرائیل توسط کنست یا پارلمان انتخاب میشود. وی دورهای 7 ساله را به خدمت در این مقام مشغول خواهد بود و از نظر گزینههای دمکراتیک و معادلاتی که نخستوزیر با آن روبهرو است، کمتر مورد بازخواست قرار میگیرد. بعضی از مردم اسرائیل بر این باورند که ریاستجمهوری قدرتمند، مدیریت اجرایی قاطعانهای برای دولتهایی فراهم میکند که اغلب در معرض اتهام قرار گرفتهاند. براساس قانون رژیم صهیونیستی، رئیس این رژیم تنها با رای سه چهارم اعضای کنست از مقام خود برکنار میشود. یک استاد علوم سیاسی در دانشگاه عبری اسرائیل میپرسد: آیا براساس سیستم سیاسی ما، این موضوع خوبی به شمار میرود؟ خیر، قطعا این طور نیست. تصور کنید ملکه انگلیس همانند پرز در کارها دخالت کند.
احتمال آن کم است که ریاست اسرائیل پس از پایان دوره پرز یا شاید هم مرگ وی تغییر کند. در سن 93 سالگی دوره ریاست وی به پایان میرسد. از سوی دیگر، بحثهایی نسبت به اینکه پرز ساختار نمادین ریاست خود را با افزودن چند مشاور سیاسی زیرک تقویت کرده است، وجود دارد. او نخستین رئیسی نیست که نقش رسمی خود را توسعه داده است.
ایزر وایزمن، سیاستمدار حزب کارگر که در اواخر دهه 1990 میلادی رئیس اسرائیل بود، بهدلیل دخالت در اموری که فراتر از حیطه اختیاراتش محسوب شد، مورد انتقاد قرار گرفت. وی زمانی یاسرعرفات را برای دیدار از خانهاش در سواحل مدیترانه دعوت کرده بود اما پرز مطمئنا نخستین فردی است که تا حد مشخصی اختیارات خود را گسترش داد. جرالد اشتاین برگ استاد مطالعات سیاسی در دانشگاه بارایلان در این باره میگوید: اختیارات بیشتر به عملکرد فرد مربوط میشود. همانند انگلیس، اسرائیل از قانون اساسی رسمی برخوردار نیست اما ریاست در رژیم صهیونیستی هم مانند سلطنت انگلیس بهزودی از بین نخواهد رفت.
نیوزویک- 26 آگوست 2009